Sự xuất hiện của mụn trứng cá ở tuổi dậy thì có thể gây khó chịu và xấu hổ cho bạn. Nếu bạn đã thử các biện pháp trị mụn tại nhà nhưng không hiệu quả, bạn nên xem xét điều trị bằng thuốc để ngăn ngừa các tổn thương vĩnh viễn trên da. Để tìm hiểu thông tin chi tiết về các loại thuốc dùng trong điều trị mụn trứng cá, mời bạn theo dõi nội dung bài viết sau đây.
Thuốc trị mụn dạng bôi
Thuốc trị mụn dạng bôi chủ yếu được sử dụng ở ba khía cạnh
- Đầu tiên, nó là phương pháp điều trị chính cho những bệnh nhân nhẹ.
- Thứ hai, nó là một biện pháp điều trị bổ trợ cho những bệnh nhân vừa đến nặng (với việc sử dụng thuốc uống là công cụ điều trị chính).
- Thứ ba, nó có thể được sử dụng như một công cụ để duy trì kết quả điều trị khi bệnh nhân từ mức độ trung bình đến nặng ngừng sử dụng thuốc uống.
Các loại thuốc trị mụn tại chỗ được chia thành nhiều loại, bao gồm các chất bôi ngoài da như:
- Thuốc làm se và tẩy tế bào chết
- Benzen peroxit
- Thuốc mỡ hoặc thuốc bôi kháng sinh tại chỗ có khả năng diệt khuẩn và cải thiện sự sừng hóa của lỗ chân lông để ngăn ngừa hình thành mụn
- Các chế phẩm bên ngoài có nguồn gốc từ vitamin A
- Azelaic acid
Những loại thuốc này có ưu nhược điểm riêng và cũng có những điều kiện áp dụng khác nhau, người bị mụn nên tuân theo hướng dẫn của bác sĩ da liễu, lựa chọn “vũ khí” phù hợp với mình và áp dụng đúng cách. Dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu chi tiết từng loại:
Các loại thuốc trị mụn dạng bôi gồm có:
1. Các chế phẩm bên ngoài có đặc tính làm se và tẩy tế bào chết
Đây là loại dễ thấy trong các loại thuốc trị mụn bôi tại chỗ, được bán phổ biến trên thị trường. Các thành phần trị mụn phổ biến như axit salicylic, resorcinol, lưu huỳnh. Chúng có tác dụng tốt đối với mụn viêm nhẹ (hiệu quả điều trị không tốt bằng chế phẩm vitamin A).
Lưu ý:
Tác dụng phụ thường thấy khi sử dụng loại thuốc bôi này là khô da. Trong trường hợp này, bạn có thể giảm tần suất hoặc giảm lượng sử dụng, hãy tham khảo kỹ lưỡng chỉ dẫn của bác sĩ trước khi dùng hoặc điều chỉnh liều.
2. Benzen peroxit
Benzen peroxit phát huy tác dụng rất tốt đối với các loại mụn viêm nhẹ, chủ yếu là có tác dụng kháng khuẩn và có tác dụng khử vi khuẩn mụn hiệu quả, tức là có thể giảm dầu kích ứng, giảm sưng viêm. Ngoài ra, nó có tác dụng làm khô và làm se da cũng như tẩy tế bào chết nhẹ.
Lưu ý:
Tác dụng phụ chủ yếu của nó là gây kích ứng da, một số người sẽ bị khô và bong tróc, thậm chí có người còn bị mẩn đỏ. Tuy nhiên, tình trạng này thường xuất hiện trong vài ngày kể từ khi sử dụng. Do đó, khuyến cáo khi sử dụng nên chọn chế phẩm theo loại da, lúc đầu thoa một lớp mỏng, nếu không thấy kích ứng thì có thể tăng dần độ dày hoặc nồng độ của kem. .
Nếu thấy dấu hiệu mẩn đỏ hoặc sưng tấy, bạn nên ngưng dùng thuốc trong vài ngày đến một tuần và bắt đầu sử dụng dần dần với lượng nhỏ cho đến khi da trở lại bình thường hoặc hỏi ý kiến bác sĩ da liễu.
3. Thuốc mỡ hoặc kem bôi da kháng sinh
Tác dụng chính của thuốc mỡ và kem bôi da kháng sinh tại chỗ là nhắm vào mụn trứng cá bị viêm, nó ít hiệu quả hơn đối với mụn trứng cá không viêm (mụn đầu đen, mụn cám). Những loại thuốc này thường được kê đơn cho những bệnh nhân bị mụn trứng cá nhẹ, hoặc dùng như một biện pháp để duy trì hiệu quả điều trị sau khi bệnh nhân ngừng thuốc uống.
Ưu điểm lớn nhất của thuốc là có thể đạt nồng độ vừa đủ trên da để tiêu diệt vi khuẩn mụn và làm giảm mụn viêm, nhưng không phải lo lắng về tác dụng phụ tương tự như thuốc uống (hấp thu toàn thân kém hơn) nên khá phù hợp với mụn trứng cá nhẹ.
Hiện nay, thuốc mỡ và thuốc kháng sinh bôi ngoài da phổ biến bao gồm erythromycin và clindamycin. Trong điều trị mụn, chúng thường được bào chế thành thuốc hoặc gel có tác dụng trị mụn, vì vậy không phải là thuốc bôi có chứa kháng sinh như tetracycline hoặc thuốc mỡ erythromycin. , thích hợp để điều trị mụn trứng cá.
Lưu ý:
Các loại thuốc kháng sinh bôi trị mụn được bào chế thành thuốc thường chứa cồn nên có thể gây kích ứng với những người bị mụn nhưng da ít dầu. Hầu hết những người bị mụn đều có làn da rất nhờn, lúc này sử dụng thuốc kháng sinh có chứa cồn không những không gây kích ứng mà còn giúp da “sảng khoái”. Tuy nhiên đối với những người có làn da nhạy cảm thì những loại thuốc này quá kích thích, vì vậy những người có da mụn loại này nên sử dụng thuốc kháng sinh bôi ngoài ở dạng sữa không cồn.
4. Các chế phẩm bên ngoài có nguồn gốc từ vitamin A
Với sự tiến bộ của y khoa, các phương pháp loại bỏ mụn trứng cá mới ngày càng được nghiên cứu nhiều hơn, nhưng việc sử dụng chế phẩm bôi nguồn gốc từ vitamin A vẫn chiếm vai trò không thể thay thế.
Các thành phần chính của các chế phẩm bên ngoài có nguồn gốc từ vitamin A bao gồm Tretinoin, isotretinoin, adapalene hoặc retinaldehyde, và các dạng bào chế của nó được làm thành gel, lotion hoặc kem. Nói chung, những người có làn da dầu thích hợp sử dụng công thức dạng gel hoặc lotion, trong khi những người có làn da ít dầu hơn sẽ chọn công thức dạng kem để giảm kích ứng.
Chức năng chính của những chế phẩm này là tăng cường trao đổi chất của các tế bào biểu bì da và cải thiện quá trình sừng hóa bất thường, do đó nó có thể làm giảm sự phát sinh của mụn, cùng với tác dụng của nó trên các mô da, để đạt được hiệu quả loại bỏ hoàn toàn mụn trứng cá. Ngoài ra, nó không hiệu quả đối với mụn trứng cá bị viêm.
Thuốc phải sử dụng từ 4 tuần trở lên để thấy được hiệu quả. Hầu hết mọi người cần sử dụng liệu trình từ 8-12 tuần để thấy được sự cải thiện rõ rệt. Ngoài ra, thuốc cũng có tác dụng chống lão hóa như giảm nếp nhăn trên da (đây là một điểm cộng khác).
Lưu ý:
Các loại thuốc bôi gốc vitamin A có đặc tính gây kích ứng (trong số đó, adapalene và retinaldehyde ít gây kích ứng hơn), nhưng hầu hết mọi người sẽ thích ứng theo thời gian. Nhìn chung, nó vẫn là một loại thuốc khá tốt với một số đặc tính không thể thay thế.
Nhiều người có ấn tượng không tốt với loại thuốc này vì tác dụng của nó khá chậm, vì vậy không ít bệnh nhân bỏ cuộc giữa chừng. Nếu da bị mẩn đỏ hoặc nổi mụn mới trong vòng 3-6 tuần khiến tình trạng bệnh tồi tệ hơn, lúc này các bạn nhớ hỏi ý kiến bác sĩ da liễu để được hỗ trợ. Nói chung, khi vượt qua giai đoạn này, bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được sự cải thiện của mụn.
Các tác dụng phụ phổ biến của thuốc bao gồm tăng độ nhạy sáng (sử dụng kem dưỡng da chống nắng để giảm tổn thương. Đọc thêm 14 tuổi có nên dùng kem chống nắng?).
Có bất kỳ tác dụng phụ toàn thân nào của các chế phẩm bôi ngoài da chiết xuất từ axit vitamin A như uống axit A không? Câu trả lời là không, sự hấp thu toàn thân của thuốc bôi ngoài da rất nhỏ nên khó gây ra tác dụng phụ toàn thân. Còn về khả năng gây quái thai, tuy khó xảy ra nhưng không dùng được cho phụ nữ có thai vì tầm quan trọng lớn.
Đề xuất kỹ thuật bôi: Đầu tiên, bạn nhớ hỏi bác sĩ da liễu để được chỉ định sử dụng các chế phẩm bôi ngoài da chiết xuất từ axit vitamin A phù hợp với loại da của bạn. Sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ và không gây kích ứng để rửa mặt, nhẹ nhàng thấm khô bằng khăn sau khi rửa và không sử dụng bất kỳ sản phẩm tẩy tế bào chết nào trừ khi bác sĩ đề nghị, sau đó để da khô tự nhiên trong không khí từ 2-30 phút, sau đó thoa một lớp mỏng, bôi vùng cằm ít hơn so với các bộ phận khác.
Nói chung, sử dụng thuốc 1 lần/ khi bắt đầu. Nếu da ít nhờn hơn hoặc nhạy cảm hơn, bạn nên bắt đầu với 2-3 ngày/ lần và tăng dần tần suất sử dụng. Nếu gặp hiện tượng khô hoặc bong tróc da, bạn nên giảm tần suất sử dụng và thoa một ít kem dưỡng da. Chờ cho đến khi nó được cải thiện và sau đó tăng tần suất trở lại. Và nếu có mẩn đỏ hoặc sưng tấy, bạn nên ngừng sử dụng hoàn toàn, sau đó bắt đầu lại từ điều cơ bản (lượng nhỏ và sử dụng 3 ngày một lần) khi da trở lại bình thường. Nói chung, mất khoảng 4 tuần để đạt được trạng thái thích ứng hoàn toàn. Nếu không, bạn có thể nhờ bác sĩ da liễu giúp lựa chọn các loại thuốc khác.
5. Azelaic acid
Tác dụng chính của nó là kháng khuẩn và cải thiện tình trạng loạn sừng nên có thể dùng được cho cả mụn viêm và không viêm. Tác dụng chống viêm của nó không tốt bằng benzen peroxide hoặc thuốc kháng sinh bôi ngoài da và tác dụng trị mụn cũng không bằng các chế phẩm bôi ngoài da chiết xuất từ axit vitamin A. Tuy nhiên, độ kích ứng của nó thấp hơn axit A, và nó có các chức năng toàn diện, vì vậy nó có thể được coi là một vũ khí tuyệt vời.
Ngoài ra nó còn có một tác dụng khác đó là có thể làm sáng các vết nám và đẩy nhanh quá trình làm sáng da và các vết thâm do mụn.
Thuốc trị mụn đường uống
Nếu mụn trứng cá vẫn tiếp diễn ngay cả khi bạn đã thử các loại thuốc bôi tại chỗ, thì bạn có thể sử dụng thuốc uống để điều chỉnh hormone hoặc tiêu diệt vi khuẩn trên da. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ kê đơn đồng thời cả thuốc bôi và thuốc uống để tăng hiệu quả điều trị cho các bệnh nhân bị mụn trứng cá, nhất là những người có mụn ở mức độ trung bình – nặng.
Những loại thuốc này chỉ được bán theo đơn. Bác sĩ da liễu có thể điều chỉnh liều lượng thích hợp dựa trên các triệu chứng của bạn. Thông thường, bác sĩ sẽ kê đơn điều trị trong khoảng thời gian ban đầu từ 3-6 tháng, sau đó kiểm tra da của bạn để đánh giá mức độ hiệu quả của việc điều trị và xác định xem có nên tiếp tục điều trị hoặc điều chỉnh điều trị hay không.
1. Thuốc kháng sinh đường uống
Trong số các nguyên nhân gây ra mụn trứng cá, thì sự tác động của vi khuẩn cũng là một yếu tố chính. Chất nhờn trong lỗ chân lông bị vi khuẩn acnes phân hủy tạo thành axit béo gây kích ứng, khiến lỗ chân lông bị viêm và hình thành mụn sưng đỏ như chúng ta thấy.
Thuốc kháng sinh uống sẽ đi vào đường máu thông qua hệ tiêu hóa, kháng sinh tiếp tục được đẩy tới các lỗ chân lông qua tuyến bã nhờn và phát huy tác dụng kháng viêm, diệt khuẩn ẩn sâu trong da (đây là điều thuốc kháng sinh bôi tại chỗ không làm được). Từ đó các nốt sẩn và mụn nang được điều trị hiệu quả.
Thuốc kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, giảm viêm, tấy đỏ và cho phép lỗ chân lông thông thoáng.
Các loại thuốc uống kháng sinh trị mụn phổ biến:
- Doxycycline
- Minocycline
- Tetracyclin
- Azithromycin
- Erythromycin
Thông thường, thuốc kháng sinh bắt đầu cải thiện mụn sau 4 tuần và việc điều trị có thể kéo dài hàng tháng. Tuy nhiên, có nguy cơ vi khuẩn mụn trứng cá kháng thuốc kháng sinh và mụn có thể xuất hiện trở lại. Nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng các loại kem benzoyl peroxide cùng với thuốc kháng sinh có thể làm giảm nguy cơ phát triển tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Do đó, bác sĩ da liễu có thể khuyến nghị bạn sử dụng đồng thời các loại thuốc này.
2. Thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai có chứa estrogen đã được chứng minh là làm giảm tác dụng của nội tiết tố androgen, vốn là loại hormone làm tăng sản xuất dầu trong lỗ chân lông và khiến mụn hình thành. Estrogen có thể là một lựa chọn điều trị hiệu quả cho phụ nữ, đặc biệt là đối với những người bị mụn trong chu kỳ kinh nguyệt. Nếu bạn bị mụn đỏ, sưng tấy ở viền hàm dưới hoặc cằm vào cùng một thời điểm mỗi tháng, thì lỗ chân lông bị tắc do nội tiết tố rất có thể là thủ phạm.
Thuốc tránh thai phải được uống hàng ngày và có thể cải thiện làn da trong vòng 3-4 tháng.
3. Liệu pháp kháng androgen
Rối loạn nội tiết cũng là một trong 4 nguyên nhân gây ra mụn. Khi tuổi dậy thì bắt đầu, dù là nam hay nữ thì androgen hay progesterone đều được chuyển hóa thành androgen. Hormone này kích thích tuyến bã nhờn tiết ra nhiều hơn – khiến mụn phát triển.
Vì vậy, nếu một liệu pháp có thể ức chế androgen hiệu quả, nó có thể làm giảm sự kích thích của androgen đến các tuyến bã nhờn và hạn chế mụn hình thành.
1/ Spironolactone là một trong những loại thuốc kháng androgen lâu đời, thực chất nó vốn là thuốc lợi tiểu. Trên thực tế, các bác sĩ da liễu sử dụng loại thuốc này để tận dụng đặc tính kháng androgen của nó, vì vậy nó chỉ được sử dụng trên những bệnh nhân mụn trứng cá nữ đủ điều kiện điều trị bằng nội tiết tố.
Nhìn chung, loại thuốc này thường không được sử dụng đơn lẻ mà kết hợp với các loại thuốc kháng sinh dùng để điều trị mụn trứng cá. Khi tác dụng dần dần xuất hiện, sau đó giảm dần liều lượng.
Các tác dụng phụ phổ biến của thuốc đó là: rối loạn kinh nguyệt, căng tức ngực, chóng mặt buồn nôn. Những tác dụng phụ này chỉ là tác dụng ngắn hạn khi dùng thuốc và biến mất nhanh chóng khi ngừng thuốc, không có tác dụng lâu dài.
2/ Diane cũng là một liệu pháp hormone phổ biến khác dùng trong điều trị mụn trứng cá.
Nó được thiết kế để kết hợp thành phần kháng androgen (cyproterone acetate) và hormone nữ liều thấp (ethynyl estradiol) thành một loại thuốc tránh thai có tác dụng điều trị mụn trứng cá.
4. Isotretinoin uống
Đối với các dạng mụn trứng cá nặng hơn, bác sĩ có thể kê đơn isotretinoin, một loại retinoid dùng qua đường uống. Retinoids làm sạch lỗ chân lông bị tắc bằng cách giảm lượng dầu mà các tuyến da sản xuất và tiêu diệt vi khuẩn cư trú ở đó. Thuốc này trước đây đã được sản xuất dưới tên thương hiệu Accutane®. Hiện tại, các nhãn hiệu có sẵn cho Isotretinoin là Absorica, Amensteem, Claravis, Myorisan, Sotretm và Zenatane
Có thể mất vài tháng sử dụng isotretinoin đường uống để thấy làn da của bạn được cải thiện và các bác sĩ da liễu khuyên bạn nên đợi ít nhất hai tháng trước khi đánh giá kết quả. Điều trị bằng isotretinoin đã được chứng minh là làm sạch mụn trứng cá, ngay cả ở những người có mụn – bao gồm nốt sần và mụn nang – đã kháng lại điều trị trước đó. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm tăng nhạy cảm với ánh nắng mặt trời và khô da, và nó có thể không hiệu quả với tất cả mọi người. Isotretinoin có thể gây dị tật bẩm sinh nếu phụ nữ dùng khi đang mang thai.
Kết luận:
Nếu bạn đang tìm kiếm loại thuốc trị mụn phù hợp, hãy cân nhắc tới gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn để chọn được phác đồ điều trị hiệu quả, đừng tự ý điều trị tại nhà để tránh gặp phải những ảnh hưởng không mong muốn. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào cần hỗ trợ về việc điều trị mụn trứng cá hãy để lại comment dưới chân bài viết để được các chuyên gia của Esunvy hỗ trợ.
➤ Tham khảo thêm: Các mẹo trị mụn an toàn tại nhà