Mụn viêm là một trong những loại mụn trứng cá phổ biến và “gây ức chế” nhất đối với chúng ta. Vì những gì nó để lại trên da mặt không chỉ khiến bạn khó chịu, đau đớn mà còn có thể là những ám ảnh tâm lý kéo dài do mất thẩm mỹ trong các trường hợp nghiêm trọng. Ở bài viết dưới đây, mời các bạn cùng Esunvy tìm hiểu chi tiết về mụn viêm. Liệu mụn viêm có tự hết không, phải điều trị hay ngăn ngừa thế nào?
Mục lục
Quá trình hình thành của mụn viêm
Mụn viêm hình thành qua 3 giai đoạn đó là:
Đầu tiên, tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ và không kịp đào thải ra ngoài khiến cho các lỗ chân lông trên da bị bít tắc lại.
Ở giai đoạn 2, sau khi lỗ chân lông và lớp sừng xung quanh tuyến bã nhờn lão hóa, lớp cutin tích tụ lại, càng làm bít lỗ chân lông và khiến dầu trong lỗ chân lông khó thải ra ngoài cơ thể, sinh ra mụn.
Ở giai đoạn 3, vi khuẩn kỵ khí-axit propionic phát triển trên biểu bì da phân hủy dầu không được thải ra ngoài kịp thời và phát triển nhanh chóng, gây viêm cục bộ lỗ chân lông, tạo thành các nốt mụn sưng, đỏ, đau.
Các loại mụn viêm
Mặc dù tất cả mụn viêm đều phát triển theo cùng một quy trình cơ bản, nhưng mụn viêm có thể khác nhau về loại và mức độ nghiêm trọng. Các loại mụn viêm thường gặp bao gồm:
Các nốt sần đỏ
Đây là những nốt nhỏ nổi lên có thể hình thành trên bề mặt da của bạn. Hầu hết các sẩn có màu đỏ và có kích thước nhỏ (dưới 1cm), không chứa mủ.
Mụn mủ
Đây là những tổn thương mụn nhỏ, có mủ ở giữa , bao quanh là quầng đỏ, kích thước từ nhỏ tới khá lớn. Mụn mủ phổ biến trên da mặt, nhưng đôi khi cũng xuất hiện ở các vùng da khác trên cơ thể như lưng, ngực. Mụn mủ có thể vỡ ra khi chạm vào, gãi hoặc bóp.
Mụn trứng cá viêm tấy
Đây là dạng tổn thương viêm nặng, với các mụn trứng cá mọc sâu dưới da, khá cứng và đau.
Mụn nang bọc
Đây là những tổn thương mụn chứa đầy dịch, phát triển sâu bên dưới da của bạn, chúng có kích thước rất lớn, biểu hiện như túi nước lỏng, bùng nhùng, mềm, đau và khó loại bỏ. Mụn dạng này có nguy cơ tạo sẹo rất cao.
Mụn viêm có thể tự hết được không?
Mức độ tổn thương mụn viêm khác nhau ở từng người, vì vậy một số người chỉ phát triển mụn viêm sẩn đỏ nhẹ, trong khi có những người bị mụn mủ nặng, mụn nang.
Thực tế, mụn viêm có thể tự hết nếu chỉ là các sẩn nhỏ, số lượng không nhiều. Chỉ cần chú ý chăm sóc da mặt sạch sẽ mụn có thể tự hết mà không cần điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, khi số lượng mụn viêm trên da lớn (trên 30 nốt), mụn đã có mủ, rải rác ở nhiều vùng khác nhau trên da mặt thì cần phải điều trị tích cực nhằm ngăn chặn các tổn thương nghiêm trọng hơn như thâm mụn lâu năm, sẹo lõm, sẹo lồi vĩnh viễn, giãn mao mạch…
Lưu ý, mụn viêm cũng như mụn trứng cá là dạng bệnh da liễu mãn tính nên có mức độ tái phát rất cao. Do đó, người bệnh phải tuân thủ nghiêm túc chỉ dẫn của bác sĩ để được điều trị đúng cách. Không nên tự ý thay đổi, kết hợp các loại thuốc hoặc điều chỉnh liều lượng khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.
Có nên nặn mụn viêm hay không?
Các nốt mụn viêm xuất hiện thường mang theo cảm giác đau nhức, khó chịu, mất thẩm mỹ. Chính vì vậy rất nhiều người có thói quen cậy, nặn mụn với mong muốn làm nó biến mất. Tuy nhiên, theo các chuyên gia việc tự ý nặn mụn là điều hoàn toàn không nên làm.
Cụ thể, nếu việc nặn mụn không được thực hiện đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh, các vi khuẩn có sẵn ở tay sẽ xâm nhập vào da, gây viêm nhiễm nặng hơn. Đồng thời các vi khuẩn gây mụn cũng “được thể” lây lan sang các vùng da khác, khiến da bị tổn thương và làm mụn xuất hiện nhiều hơn.
Không những vậy nặn mụn sai cách còn khiến các nàng bị đau nhiều hơn, thậm chí phải đối diện với nguy cơ nhiễm trùng, nhiễm khuẩn, để lại vết thâm và sẹo xấu trên da.
Điều trị mụn viêm
Những người bị mụn viêm nhẹ có thể điều trị bằng các loại thuốc bôi không kê đơn (OTC) chứa benzoyl peroxide hoặc axit salicylic.
Tuy nhiên, các phương pháp điều trị OTC thường không đủ mạnh để điều trị các trường hợp mụn viêm từ mức độ trung bình đến nặng.
Mục tiêu của việc điều trị mụn viêm là giảm thiểu mụn trong tương lai và giúp ngăn ngừa sẹo cũng như ảnh hưởng tâm lý về sau. Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD) vấn đề này đặc biệt phổ biến ở những người bị mụn trứng cá nặng .
Các bác sĩ có thể điều trị mụn viêm bằng một hoặc nhiều cách sau:
- Thuốc kháng sinh diệt khuẩn và giảm viêm cho mụn cả đường uống và bôi.
- Thuốc tránh thai để cân bằng nội tiết tố, ức chế mụn bùng phát
- Isotretinoin (Accutane) dành cho mụn trứng cá nặng
- Liệu pháp laser hoặc ánh sáng, peel da, điện chuyển ion sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp (thường áp dụng cho mụn trứng cá nặng)
- Dẫn lưu các nang mụn lớn hoặc tiêm cortisone, để giúp thu nhỏ các nang mụn gây đau
Lưu ý:
Việc uống thuốc kháng sinh trị mụn có thể mất từ 6-8 tuần để thấy được sự cải thiện mụn trên da, tuy nhiên việc sử dụng thuốc tránh thai hay isotretinoin có thể mất từ 4 đến 6 tháng để phát huy tác dụng và nên dùng thuốc một cách nhất quán.
Các tác dụng phụ đối với thuốc uống trị mụn trứng cá thường rất ít, thường bao gồm đau bụng, nhạy cảm với ánh sáng và chóng mặt. Isotretinoin là ngoại lệ, vì các tác dụng phụ của nó có thể là duy nhất và nghiêm trọng. Vì vậy, bạn nên liệt kê đầy đủ tiền sử bệnh của mình và các mong muốn cá nhân (ví dụ kế hoạch mang thai) để được bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, giảm thiểu tối đa các ảnh hưởng không mong muốn có thể xảy ra.
Hướng dẫn cách ngăn ngừa mụn viêm
Mụn viêm cực kỳ “khó ưa”, nên để ngăn ngừa mụn viêm xuất hiện hoặc tái phát trở lại, bạn cần chủ động thay đổi thói quen chăm sóc da và lối sống của mình khoa học hơn, cụ thể:
Rửa mặt hai lần một ngày: Điều này giúp rửa sạch mồ hôi và vi khuẩn có thể gây ra mụn hoặc làm tình trạng mụn trầm trọng hơn. Cố gắng rửa mặt hai lần một ngày, cũng như sau khi bạn tập thể dục hoặc làm bất cứ điều gì khiến bạn đổ mồ hôi.
Sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ: Khi bạn rửa mặt, sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không gây mụn và nhẹ nhàng thoa lên da. Tránh rửa quá thường xuyên hoặc kỳ cọ da quá mạnh, vì những điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn của bạn.
Tẩy trang: Bất cứ khi nào bạn trang điểm, hãy tẩy trang hoàn toàn trước khi đi ngủ. Hãy tìm loại mỹ phẩm trang điểm không gây mụn hoặc “không chứa dầu”. Chúng ít có khả năng làm tắc nghẽn lỗ chân lông của bạn và kích thích mụn trứng cá nổi lên.
Cố gắng không chạm vào da mặt: Điều này có thể làm bùng phát mụn và truyền vi khuẩn từ tay lên mặt. Nếu bạn cần chạm vào da mặt, hãy đảm bảo rằng bạn đã rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước trước đó.
Chú ý khi chọn sản phẩm chăm sóc da: Đảm bảo tránh các sản phẩm chăm sóc da có chứa cồn, nước hoa nhân tạo hoặc các chất khác có thể gây kích ứng và viêm.
Tránh nặn mụn: Mặc dù bạn có thể cảm thấy dễ chịu khi nặn mụn, nhưng làm như vậy có thể truyền vi khuẩn từ ngón tay lên mặt, làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng, vì vậy hãy ngưng hành động này khi da mặt đang có mụn. Việc nặn mụn cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn hiện có của bạn và làm tăng nguy cơ hình thành sẹo mụn.
Điều chỉnh chế độ ăn: Uống thêm nhiều nước để thanh lọc cơ thể, hạn chế các loại thức ăn nhanh, nhiều đường và dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, thịt khô tẩm ướp gia vị, nước ngọt có gas,… tăng cường rau xanh và trái cây để nạp thêm vitamin cho cơ thể.
Ngủ đủ giấc: Hàng ngày, bạn nên hình thành thói quen đi ngủ sớm và dậy sớm, uống nhiều nước, giữ tâm trạng vui vẻ. Chỉ cần đảm bảo thói quen làm việc và nghỉ ngơi hợp lý thì mới không dẫn đến rối loạn nội tiết , gây mụn trứng cá nhiều lần.Vì vậy, thói quen làm việc và nghỉ ngơi hợp lý cũng rất cần thiết trong cuộc sống;
Hãy luôn vui vẻ: Bạn cũng cần duy trì tâm trạng vui vẻ trong cuộc sống hàng ngày, bạn mới chuyển đến nhà mới, đi nước ngoài, thay đổi công việc mới, kết hôn, sinh con, thi cử và những áp lực to lớn khác trong cuộc sống, vì vậy bạn phải duy trì sự vui vẻ để không bị stress. Đây đều là những điều cần phải chú ý, chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý là điều cần thiết để có làn da đẹp hơn;
Khi phát hiện có mụn, hãy điều trị sớm: Bạn thực hiện và điều trị mụn càng sớm, thì nguy cơ đối mặt với mụn, sẹo và vết thâm nghiêm trọng càng thấp. Nếu bạn bị mụn viêm nặng mà bạn cho rằng cần được điều trị khẩn cấp, hãy liên hệ với bác sĩ da liễu để được giúp đỡ. Họ sẽ có thể lấy mụn bằng thiết bị vô trùng hoặc sử dụng corticosteroid để thu nhỏ và làm phẳng mụn một cách an toàn.
Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ: Điều quan trọng là sử dụng thuốc theo đúng phác đồ mà bác sĩ da liễu kê đơn, ngay cả khi mụn trứng cá của bạn bắt đầu sạch sau vài ngày hoặc vài tuần. Vi khuẩn có thể sinh sôi rất nhanh và việc ngừng điều trị sớm có thể làm tăng nguy cơ đối mặt với các đợt mụn viêm tái phát trong tương lai. Đừng bi quan khi bị mụn, hãy lạc quan tin tưởng và kiên trì điều trị tích cực, hợp lý
